1899-1902
Anglo-Bor (Janubiy Afrika) Urushi
1901
Avstralia koloniyalari mustaqil Avstralia Hamdo'stligini tuzish uchun federatsiya tashkil qiladi; Qirolicha Viktoriya vafot etadi
1901-05
Frantsiyada Cherkov bilan Hukumatni ajralishi
1902
Germaniya, Avstriya va Italiya o'rtasida uch tomonlama ittifoqning keyingi 6 yil uchun yangilanishi
1903
Panama mustaqil bo'lishi
1903-1921
Rossiyada pogrom (qatag'on)
1904
Frantsiya G'arbiy Afrika Federatsiyasi uchun konstitutsiyani e'lon qilishi; Anglo-Frantsuz ishonchnoma imzolanishi
1904-5
Manjuriya uchun Rus-Yapon urushi va Rossiyani mag'lubiyati
1905
Birinchi Morokko inqirozi; Norvegiya-Shvetsiya ittifoqi tugatilishi; Teodor Ruzvelt AQSh prezidenti bo'lishi
1905-6
Rossiyada inqilob
1907
Yangi Zelandiya Britaniya imperiyasida yangi mustamlaka
1908
Avstriya Bosniya va Gertzegovinani bosib olishi
1910
Portugal revolyutsiyasi; Yaponiya Koreyani bosib olishi
1911
Ikkinchi Morokko inqirozi; Uinston Cherchil Suv qo'shini birinchi Lordi etib tayinlandi
1911-12
Turk va Italyanlar o'rtasida Tripolitan urushi
1912
Afrika Milliy Kongressining tashkil topishi; Montenegro Turkiyaga qarshi urush ochishi; Bolgariya va Serbiya o'z qo'shinini oyoqqa qo'yishi
1912-13
Turkiya va Bolqon Ligasi o'rtasida birinchi Bolqon urushi
1913
Ikkinchi Bolqon urushi; Bolgariya sobiq ittifoqchilarga hujum qilishi; Buxarest shartnomasi
1914
AQSh tomonidan boshqarilgan Panama Kanalining ochilishi; Serbiya va Turkiya tinchlik shartnomasini imzolanishi; Avstriya-Vengriya Germaniya yordamida Serbiyaga qarshi urush e'lon qilishi; Rossiya Serbiyaga yordam qilish uchun o'z qo'shinini oyoqqa qo'yishi; Germaniya Rossiya va Frantsiyaga urush e'lon qilishi; Germaniya Belgiyani bosib olgandan so'ng Britaniya urushga kirishi; Rossiya Turkiyaga qarshi urush e'lon qilishi; Frantsiya va Britaniya Turkiyaga qarshi urush e'lon qilishi; Ruslar sharqiy Prussiyani va Vengriyani bosib olishi
1914-1918
Birinchi Jahon Urushi; Avstraliya va Yangi Zelandiya Britaniya bilan Birinchi Jahon Urushiga kirishi
1915
German havo kemalari Britaniya sharqiy portlariga bomba tashlashi; Nemislar birinchi marta zaharli gaz ishlatishi
1916
Italiya Germaniyaga qarshi urush e'lon qilishi; Britaniya G'arbiya frontda tanklardan foydalanishi; Germaniya Ittifoqchilarga tinchlik notasini yo'llashi; Arablarning Turklarga qarshi qo'zg'oloni
1917
AQSh va Kubaning Germaniyaga qarshi urush e'lon qilishi; Xitoy Avstriya va Germaniyaga qarshi urush e'lon qilishi; AQSh Vengriya va Avstriyaga qarshi urush ochishi; German-Rus sulhi imzolanishi; Balfur bayonnomasi Ziyonizmni tan olishi va Falastinni yahudiylarning milliy vatani deb e'lon qilishi;
MDH: Rossiyada inqilob boshlanishi; Lenin bosh komissar va Trotskiy tashqi ishlar komissari etib tayinlanishi; Kerenskiy boshchiligidagi aksil-inqilob harakatining tanazzuli
1917-22
MDH: Fuqarolar urushi: Kommunistlar anti-communistlarni mag'lub etishi
1918
AQSh prezidenti Vilson 14 banddan iborat rejani e'lon qilishi; Londonda go'sht va saryog' meyoriy taqsimot qilinishi; Damashqning qulashi; Falastinda Turkiya qarshiligi sinishi; Germaniya tinchlik so'rashi; Germaniya suvosti jangini to'xtatishi; Bavariyada respublika deb e'lon qilinishi; German respublikasi e'lon qilinishi; Berlinda inqiliob; Avstriya Germaniya bilan ittifoq bo'lishini e'lon qilishi; Germaniyada Milliy Sotsiyal partiyasiga asos solinishi
MDH: Sovet hukumatini Moskvaga ko'chirilishi; Rossiyada sobiq tsar Nikolay va uning oilasi qatl etilishi;
1919
Parijda Millatlar Ligasining birinchi majlisi bo'lishi; Habsburg sulolasini Avstriyadan surgun qilinishi; Versalda German tinchlik shartnomasini imzolanishi
1919-21
MDH: Rus-Polyak Urushi
1919-23
Ottaman imperiyasi qulashi (parchalanishi)
1922
MDH: Stalinning Kommunist partiyasining bosh kotibi bo'lishi
1923
Turkiya respublika deb e'lon qilinishi
MDH: SSSR rasman tuzilishi
1924
MDH: Leninning vafoti; Stalin va Trotskiy o'rtasida hokimiyat uchun jang boshlanishi
1925
Rezak Xonning Persiya shohi bo'lishi
1926
Livan respublikasi o'rnatilishi;
1927
MDH: Trotskiy partiyadan haydalishi;
1927
Avstraliya poytaxti Melburndan Kanberraga ko'chirilishi
1928
MDH: Don tanqisligi; Stalin qishloq xo'jaligini zudlik bilan kollektivlashtirishga farmon berishi
1928-32
MDH: Iqtisodni rivojlantirish uchun birinchi 5-yillik reja ishlab chiqilishi; Boy yer egalarining ta'qib qilinishi (boyquloq qilinishi)
1929
Wall Street tanazzuli butun jahon iqtisodiy inqiroziga olib kelishi
MDH: Trotskiy mamlakatdan chiqarib yuborilishi
1930
Gandi Hindistonda ijtimoiy bo'yinsinmaslik harakatini boshlashi; Oxirgi Frantsuz qo'shinlarining Raynlenddan (g'arbiy Germaniya) chiqib ketishi; Falastinda birinchi ulkan Arab-Yahudiy nizosi; Germaniya saylovlari va Milliy Sotsiyal partiyasi yetakchi siyosiy kuch bo'lishi
1931
Yaponiya Manjuriyani egallashi
1932
Germaniyada bir necha natijasiz saylovlar o'tishi; Yaponiya Shanxayni egallashi; Saudiya Arabistoni yagona qirollik bo'lishi; Iroq mustaqil bo'lishi
1932-33
MDH: Ochlik va dehqonlarni jazolash; taxminan 15 million aholi o'lishi
1933
Gitler Germaniya Kantsleri etib tayinlanishi; Ruzvelt AQSh prezidenti etib saylanishi; Germaniyada Yahudiy biznesini boykot qilish boshlanishi; Ruzvelt AQSh iqtisodiga yordam berish uchun "Yangi kelishuv" dasturini ishlab chiqishi; birinchi Fashist konslagerlari (kontsentratsiya lageri); AQShda spirtli ichimliklarni savdo qilishni ta'qiqlovchi qonunlar bekor qilinishi
1933-37
MDH: Xalq iste'moli mahsulotlarini ishlab chiqish uchun ikkinchi 5-yillik reja
1933-38
MDH: Stalinning Dahshatli qatag'oni
1934
Avstriyada fuqarolar urushi; Gitler va Mussolinining Venetsiyada uchrashuvi; Avstriyada Fashistlar qo'zg'oloni; Gitler Fyurer (rahbar) taxallusini olishi; SSSR Millatlar Ligasiga a'zo bo'lishi; Mao Zedong "Uzun Marsh"ga rahbarlik qilishi
1935
Chang dovullari AQShning don yetishtiradigan shtatlariga talofat yetkazishi; Gitler Millatlar Ligasi qarshiligiga qaramasdan qayta qurollanishni e'lon qilishi; Italiya Efiopiyani egallashi
1936
Fashist qo'shinlari Raynlendga kirishi; Ispaniyada Franko fashistlari va respublikachi kuchlar o'rtasida fuqarolik urushi boshlanishi; General Frankoning Fashist hukumati Gitlet va Mussolini tomonidan qo'llab-quvvatlanishi; Oriylarning ustunligini namoyish qilish maqsadida Berlinda Olimpiya o'yinlari o'tkazilishi; Franko Ispan xalqining rahbari etib saylanishi; Rim-Berlin ittifoqi tashkil etilishi;
1936-38
Yangi Zelandiya barcha fuqarolari uchun ijtimoiy himoya dasturini ta'sis etishi
1937
MDH: SSSRda Stalin siyosiy raqiblarni daf etish uchun oshkora sudlar o'tkazishi; Frankoning qo'shini Gvernika shahrini yakson etishi; "Hindenburg" nomli ulkan havo kemasining Nyu Jersiga qo'nish paytidagi halokati; Misr Millatlar Ligasiga a'zo bo'lishi; Yaponiya Pekinni va Shanxayni egallashi; Chiang Kai-Shek va Mao Zedong qo'shinlari Yaponiyaga qarshi birlashishi
1938
Germaniya Avstriyani egallashi; Meksiko AQSh va Britaniya neft hududlarini qo'lga kiritishi; Braziliyadagi Fashist qo'zg'oloni bostirilishi; Germaniya va Britaniya Chexiyaning shimoliy hududlarini Germaniya ixtiyoriga o'tkazilishini imzolashi; Chilida Fashist harakati ma'glubiyati; Gitler Chexoslovakiyani egallashi; Germaniya yahudiylarga qarshi pogrom (qirg'inlar) uyushtirilishi; Yaponiya Millatlar Ligasida chiqishi
1938-42
MDH: Qurol-yarog' ishlab chiqarish uchun uchinchi 5-yillik reja
1939
Atom bo'linishiga erishish; Ispan fuqarolar urushi tugashi va Frankoning g'alaba qozonishi; Chexoslovakiya davlatining yo'q qilinishi; Italiya Albaniyani bosib olishi; Ispaniya Millatlar Ligasidan chiqishi; Germaniya Polshani bosib olishi; II Jahon Urushi boshlanishi; Yaponiya Hainanni (Xitoyning janubiy sharqiy viloyati) egallashi; AQSh Yaponiya bilan savdo qilishni bekor qilishi; Britaniya va Frantsiya Germaniyaga qarshi urush ochishi; AQSh prezidenti Ruzvelt AQShning neytral (betaraf) pozitsiyasini e'lon qilishi
MDH: Stalin va Gitler o'rtasida hujum qilmaslik shartnomasi; Mongoliya chegarasida Rus-Yapon urushi; SSSR Finlyandiya va Polshani sharqiy tomonini bosib olishi va Millatlar Ligasidan haydalishi
1939-40
MDH: Rus-Fin urushi
1939-45
Avstraliya va Yangi Zelandiya Ittifoqchilar bilan II Jahon Urushida jang qilishi
1940
Finlyandiya 14-haftalik urushdan so'ng SSSRga mag'lub bo'lishi; Germaniya Daniya va Norvegiyani bosib olishi; Italiya Franstiya va Britaniyaga qarshi urush ochishi; Germaniya Belgiya, Niderlandiya va Lyuksemburgni bosib olishi; Germaniya Chennel orollarini bosib olishi; Germaniya Parijga kirib borishi; Britaniya jangi va kunduzgi Londonni bombaga tutish; Italiya Misrga yurish qilishi, ammo chekinishga majbur bo'lishi; Britaniyani tungi bombaga tutish; Urush Shimoliy Afrikaga yoyilishi; Ruzvelt AQSh prezidenti etib qayta saylanishi
MDH: Trotskiy Meksikoda Stalinning buyrug'i bilan o'ldirilishi; Rossiya Boltiqbo'yi davlatlarini bosib olishi
1941
Britaniya Iroqni egallashi; Britaniya Efiopiyani bosib olishi; Ittifoqchilar Liviya va Siriyani egallashi; Gretsiya Germaniya tasarrufiga o'tishi; Germaniya Kritni egallashi; Ittifoqchilar Eronni boshqarishi; Yaponiya AQShning Perl Harbor portini bombardimon qilishi; AQSh va Britaniya Yaponiyaga qarshi urush ochishi; Germaniya va Italiya AQShga qarshi urush e'lon qilishi; Xitoy Ittifoqchilar tomonida urushga kirishi; Yaponiya Tayland, Filippin, Malaya va Gong Kongni egallashi; Yaponiya Singapur va Burmani hujum qilishi
MDH: Germaniya 1939 yilgi shartnomani buzib SSSRga hujum qilishi; Leningrad qamali boshlanishi
1942
Gitler boshchiligida Germaniya "So'nggi Yechim" - Yahudiy, lo'li, gomoseksual, communist va dissidentlarni muntazam yo'q qilishga kirishishi; Yaponiya Manilani olishi; Burma va Singapur Yaponiyaga taslim bo'lishi; Yaponiya Daniya tasarrufidagi Sharqiy Hind (Osiyoning janubiy sharqiy hududidagi davlatlar) yerlarini egallashi; Britaniya Lyubek va Kolonni bombaga tutishi; AQSh Tokioni bombaga tutishi; Amerikaliklar Marjon Dengizi jangini yutishi va bu Yaponiyaning sharqqa yurishini to'xtatadi; AQShning Yaponiya egallagan Sulaymon orollariga hujumi; Stalingrad jangining boshlanishi; Germaniya V2 raketasini ishlatishi
1942-43
MDH: Stalingrad jangi 1943 yilda Rossiya g'alabasi bilan yakunlanishi
1943
Birinchi bor Berlinni kunduzi bombardimon qilinishi; Atlantika jangi; Germaniya suvosti kemalari mag'lubiyatga uchratilishi; Varshava qishlog'idaga qirg'in; Ittifoqchilar Sitsiliya oroliga yurishi; Mussolini taxtdan ag'darilishi; AQSh qo'shini Italiya yerlariga hujumi; Italiya sulhi imzolanishi; Italiya Germaniyaga qarshi urush e'lon qilishi; AQSh qo'shini yana Tinch okeanidagi orollarni o'z nazoratida ushlashi; Ruslar Dnepr daryosini kechib o'tib, Smolenskni olishi; Ruslar Kiyevni qayta egallashi; Ittifoqchilarning Germaniyani "soat-yo'nalishi-bo'ylab" bombardimon qilishining boshlanishi
1944
Yaponiyani strategik bombardimon qilishni boshlanishi; Gitletga suiqasd qilish besamar bo'lgani; Britaniya va Shimoliy Amerika qo'shinlari shimoliy Frantsiyani egallashi; Germaniya qo'shinlari Sovet Ittifoqidan quvib chiqarilishi; Parij Ittifoqchilar qo'liga o'tishi; Ruminiya va Finlyandiya bilan Sovet hukumati o'rtasida sulh tuzilishi; Bolgariya Germaniyaga qarshi urush e'lon qilishi; Germaniya Gretsiyani tashlab chiqishi; Sovet qo'shinlari Germaniyani bosib olishi; Moskvada Cherchil va Stalin konferentsiya o'tkazishi; Yaltada Ruzvelt, Stalin va Cherchil uchrashuvi, Prezident Ruzvelt vafoti va Truman uning o'rniga kelishi; Siriya mustaqil bo'lishi; Vyetnam mustaqil respublikasi tashkil etilishi
1945
Sovet qo'shinlari Polsha, Avstriya va Vengriyani egallab, Chexoslovakiyaga kirishi; Ittifoqchilar Burmani qayta qo'lga kiritishi; Ittifoqchilar Manilani qayta qo'lga kiritishi; Mussolini qatl etilishi; Venaning ozod etilishi; Gitler o'z joniga suiqasd qilishi; Germaniya taslim bo'lishi; Berlin Sovet qo'shinlariga taslim bo'lishi; Ittifoqchilar Filippinni qayta egallashi; Birlashgan Millatlar Tashkiloti nizomi tasdiqlanishi; AQSh Yaponiyaning Hirosima va Nagasaki shaharlariga atom bombasi tashlashi; Yaponiya rasman taslim bo'lishi; Nuremberg urush jinoiy ishlari ko'rib chiqila boshlashi; SSSR sharqiy Germaniyani egallashi; AQSh qo'shinlari Koreyaga kirishi; Xitoy fuqarolik urushi boshlanishi
1946
AQShning yadro quroli sinovlarini boshlashi; Britaniya yadro sinovlarini Kristmas orolida o'tkazishi; Birinchi Fashist urush jinoyatchilari Nurenberg sud ishlarida jazoga hukm etilishi; SSSR Bolgariya va Ruminiyada Kommunist hukumatini o'rnatishi; Filippin mustaqil bo'lishi; Iordaniya mustaqil bo'lishi
1946-47
MDH: Sovuq Urushning boshlanishi
1947
Marshal Eid Rejasi (AQShning G'arbiy Yevropani tiklash borasidagi ko'magi); Kommunistlar Vengriyada hukumat tepasiga kelishi
1948
Kommunistlar Chexoslovakiyani to'liq o'z qo'llariga olishi; Polshada Kommunistlarning g'alabasi; Berlin blokadasi; SSSR Shimoliy Koreada "xalq respublikasi"ni tuzishga yordam berishi; Narh-navoning o'ta balandligi AQShda qo'zg'olonlarni keltirib chiqardi; Nyufoundlend Kanadaga qo'shilishga ovoz berishi; AQShda 18-25 yoshdagi erkaklar harbiy xizmatga chaqirilishi; Isroil davlati barpo etilishi; Kommunistlar Manjuriyani egallashi; SSSR Shimoliy Koreada kommunistik hukumat ta'sis etishi; Sovet qo'shinlari Shimoliy Koreadan chiqib ketishi; Burma mustaqillikka erishishi; Janubiy Korea mustaqil bo'lishi
1948-9
Birinchi Arab-Isroil Urushi
1948-60
Malayada favqulodda holat
1949
Shimoliy Atlantika Tashkiloti (NATO) tuzilishi; Germaniya Federativ Respublikasi tuzilishi; Kommunist Germaniya Demokratik Respublikasi tuzilishi; Xitoy Xalq Respublikasi tashkil etilishi; AQSh Janubiy Koreadan qo'shinlarini olib chiqishi; Kommunistlar Xitoyni boshqarishi; Xitoy natsionalistlari Tayvanga qochishi; Indoneziya mustaqil deb e'lon qilinishi
MDH: SSSR atom bombasini sinashi
давоми
